I. 9 món ăn đặc sản, truyền thống độc đáo của người dân tộc Dao
1. Thịt lợn chua
Tết đến, mỗi gia đình người Dao Tiền đều có vại thịt lợn chua (gọi là ò sui). Món ăn này rất bình dị, dân dã, nhưng không thể thiếu trong những ngày tết. Nguyên liệu chế biến sẵn trong nhà, gồm thịt lợn, muối tinh, và cơm tẻ nguội. Ò sui phải ăn kèm với lá lốt và lá prăng lẩu, chấm chanh ớt mới cảm nhận được hết sự đậm đà của thịt ướp muối, có vị mặn đậm của muối, vị ngon của thịt, vị chua của men cùng hương thơm của lá prăng lẩu và lá lốt xanh.
2. Bánh trưng đen
Để có nguyên vật liệu làm bánh, những bà, những mẹ người Dao phải có sự chuẩn bị sẵn sàng từ vụ lúa của năm trước. Loại gạo nếp được sử dụng làm bánh chưng đen là loại lúa nếp nương thơm ngon, còn phần rơm mới được dùng để tạo màu đen cho bánh. Rơm được đặt vào một chậu sạch, đốt cháy thành tro. Khi tro rơm nguội hẳn thì đổ vào cối giã cùng gạo nếp đã được ngâm nước vài tiếng trước đó và vo sạch, sau đó đem sàng lại cho sạch những phần tro không bám vào gạo. Nếu bà con không dùng rơm để tạo màu đen, hoàn toàn có thể dùng lá chuối tiêu khô. Phương thức tạo màu đen cho bánh cũng tương tự như như khi dùng rơm .
3. Xôi sắn
Món xôi không cầu kỳ nhưng lại khiến người ta giật mình bởi mùi vị của nó. Cách chế biến xôi sắn cực kỳ đơn gian : Để làm xôi, ngay từ khi lấy sắn trên nương người ta đã phải lựa chọn những củ nây đều, da xoăn, ít rễ bám. Sau khi bóc vỏ, rửa sạch, sắn được nạo thành sợi nhỏ, cho vào khăn sạch vắt qua nước rồi đem trộn cùng với gạo nếp nương đã ngâm và cho vào chõ .
Chõ xôi bằng sành, đáy chõ được lót vỉ tre đan, thành chõ để thêm vài chiếc lá nếp thơm. Đặt chõ xôi lên nồi nước trên nhà bếp, trước lúc nổi lửa, người ta không quên xếp lá chuối đều quanh miệng nồi nơi tiếp xúc với chôn chõ chỉ để lại một khoảng chừng vừa đủ cho hơi nóng từ nồi cách thủy hút lên làm chín xôi .
Xôi chín, đổ dàn đều ra mẹt, hơi bốc thơm lừng, những hạt xôi nếp dẻo, trắng trong, những sợi sắn trắng ngà, bở tơi khiến không ai hoàn toàn có thể làm ngơ. Để xôi dẻo, nắm tay không dính, lâu thiu, đồng bào Dao thường quạt cho xôi thật nguội rồi mới ăn hoặc đặt vào giỏ mây để ăn cả ngày .
4. Đậu phụ nhồi thịt
Món đậu phụ nhồi thịt là món đặc trưng không hề thiếu trong đám cưới, làm cơm mời khách hay cỗ vào nhà mới. Món này dễ làm, nguyên vật liệu cũng sẵn có. Đầu tiên phải chọn mua đậu phụ, quan tâm dùng loại đậu dai, không vỡ, nứt hay bở, khi làm sẽ khó thành miếng. Ngoài ra phải mua thêm thịt lợn ba chỉ và 1 số ít gia vị : Muối, tiêu, mộc nhĩ, nấm hương … Đậu phụ được cắt thành từng miếng hình tam giác đều, có cạnh khoảng chừng 3 – 4 cm, rán qua bằng mỡ cho miếng đậu dai hơn. Sau đó để nguội và dùng dao nhỏ khoét rỗng ruột miếng đậu để làm chỗ nhồi thịt. Mộc nhĩ, nấm hương và được rửa sạch rỗi thái nhỏ trộn vào thịt băm để nhồi vào trong ruột của từng miếng đậu. Khi miếng đậu đã nhồi thịt xong, đặt chảo lên nhà bếp xếp đều những miếng đậu xuống đáy chảo, cho vào trong chảo một chút ít nước, đậy vung, đun lửa nhỏ để thịt chín bằng hơi. Khoảng 15 phút sôi trên nhà bếp là món đậu nhồi thịt đã triển khai xong .
5. Thịt lợn treo hun khói
Còn món thịt lợn treo hun khói không chỉ là đặc sản nổi tiếng, còn là kinh nghiệm tay nghề dữ gìn và bảo vệ thực phẩm của rất hiệu suất cao của người Dao Khâu. Món thịt lợn treo dùng để ăn trong mái ấm gia đình hoặc mời khách. Sau khi mổ lợn, thịt lợn được xẻ thành từng khổ có chiều ngang khoảng chừng 5 – 7 cm. Dùng dao chọc thủng lỗ ở 1 đầu rồi dùng lạt dang xuyên qua treo lên sàn nhà bếp, nơi liên tục có khói xông lên. Khói xông và nhiệt độ thấp ở vùng cao là điều kiện kèm theo rất tốt để dữ gìn và bảo vệ thực phẩm. Khi cần dùng thịt treo được lấy xuống dùng nước gạo rửa, xong thái thành miếng thịt mỏng mảnh, khổ thịt vừa phải rồi chế biến thành những món như : xào ngồng rau cải làn ; ninh đỗ răng ngựa ; luộc ; băm nhỏ nhồi đậu phụ ; thái miếng to nướng than …
6. Ếch khe
Ếch khe cũng là món ăn đặc sản nổi tiếng của người Dao Khâu, ếch khe có vị ngon hơn ếch ruộng. Sau khi đã rửa sạch mổ bụng, bỏ ruột, chế biến thành nhiều món. Nếu dùng nấu canh măng chua, ếch được làm sạch mổ bụng, bỏ ruột và được xếp vào nồi phía trên lớp măng chua. Sau đó đổ nước măng chua lên trên. Khi nấu chín ếch sẽ ôm vào những đoạn măng thành món ếch ôm măng. Hoặc ếch được làm sạch dùng dao băm nhỏ mịn và trộn gia vị : mắm ; muối ; tiêu ; ớt ; lá lốt … nặn từng miếng hình tròn trụ đường kính khoảng chừng 3 cm đặt vào chảo mỡ rán thành chả ếch, đây là món không chỉ trẻ nhỏ mà cả người lớn vì vừa ngon vừa giàu dinh dưỡng .
Xem thêm: Khám phá văn hóa ẩm thực miền Tây Nam Bộ
7. Xôi
Giống như một số ít tộc người bạn bè, người Dao cũng liên tục đồ xôi để ăn trong những ngày Tết và lễ như : lễ vào nhà mới, lễ cưới hoặc trong những ngày mái ấm gia đình nhờ đồng đội giúp cây ruộng, gieo trồng ngô lúa, làm chuồng trại gia súc. Đặc biệt, trong Tết Thanh minh nhiều nhà còn đồ xôi nhiều màu .
8. Mèn mén
Cơm mèn mén từ giống ngô tẻ của người Dao cơ bản cũng được chế biến như mèn mén của người Mông. Loại ngô tẻ để làm mèn mén ngon nhất là giống ngô ta vừa được thu hoạch. Quả ngô chín, khô được đem bóc vỏ, tẽ ra, sàng sảy thật sạch rồi cho vào cối xay nghiền thành bột. Sau khi đã có bột ngô, người ta tãi bột ra mẹt, vẩy nước lã để nhào cho ẩm là cho vào chõ đồ. Đồ khoảng chừng nửa tiếng thì đổ ra mẹt, vẩy thêm nước lã, dùng tay tãi bột và lấy sàng để sàng đến khi bột tãi hết ra thì lại cho và chõ đồ tiếp đến khi chín thì bắc ra. Để mèn mén trong chõ, đến bữa người ta mới xới ra ăn. Nhưng mèn mén ngon nhất là khi vừa mới bắc ra khỏi nhà bếp. Được chiêm ngưỡng và thưởng thức những thìa mèn mén nóng với canh rau cải nấu thịt gà hay món tẩu chúa ( thắng cố ) thì hẳn là rất tuyệt. Để món cơm mèn mén của người Dao có vị riêng, người ta ngâm kỹ một chút ít gạo nếp rồi đem trộn vào mèn mén khi đồ lần thứ hai. Khi mèn mén chín, những hạt gạo nếp dẻo thơm quyện với vị ngọt bùi của ngô tẻ tạo thêm sự điệu đàng cho vị giác .
9. Cơm lam
Ngoài những loại xôi màu, người Dao cũng làm cả cơm lam từ gạo nếp. Gạo nếp cái được ngâm khoảng chừng bốn tiếng rồi được vớt lên cho vào ống tre bánh tẻ ( hầu hết là tre gai ), lấy lá chuối nút miệng ống lại, gác lên kiềng và xoay trở trên nhà bếp lửa. Khi vỏ những ống cơm lam đã cháy xém thì cơm lam đã chín. Để những ống cơm lam nguội, người ta dùng dao vạc bỏ phần vỏ bên ngoài, chỉ để lại một lớp tre mỏng mảnh, sau đó cắt những ống cơm thành từng đoạn ngắn, khi ăn mới bóc hết lớp vỏ tre. Cơm lam ngon là loại cơm dẻo, dai, thơm, có một lớp màng tre bọc phía ngoài trông vô cùng đẹp mắt khiến ai nhìn thấy cũng muốn được chiêm ngưỡng và thưởng thức liền .
II. Đặc sản ẩm thực Lai Châu
1. Trứng kiến
Nếu như trước đây, trứng kiến được người dân sử dụng như một thực phẩm để tăng thêm dưỡng chất, chống đói và thiếu thức ăn thì giờ đây những kinh nghiệm tay nghề dân gian xưa được truyền lại, trứng kiến trở thành mẫu sản phẩm đắt giá và được những người sành ăn tìm kiếm. Trước đây, trứng kiến chỉ có trong mùa thu hoạch trứng kiến ( đầu mùa xuân hoặc vào mùa mưa ) thì nay trứng kiến được những nhà hàng quán ăn dữ gìn và bảo vệ kỹ bằng cách xôi chín và để đóng đá, bất kể khi nào có khách đặt là làm rã đông và chế biến .
Đến những làng bản ở Lai Châu trong mùa mưa này, hành khách có dịp chiêm ngưỡng và thưởng thức đủ những món chế biến từ trứng kiến như : Trứng kiến ướp gia vị trong lá dong, lá chuối và nướng trên nhà bếp than hồng, hoặc món trứng kiến đồ cùng xôi nếp nương, làm nộm với lá chua chát, nấu canh ngọt dịu … cùng với những món ăn khác món trứng kiến trở thành món ăn không hề thiếu ở những bản làng văn hóa truyền thống vùng cao .
2. Rượu ngô Sùng Phài
Rượu ngô Sùng Phài được biết đến là một trong những đặc sản Lai Châu mua về làm quà tặng vô cùng lý tưởng ! Món rượu ngô này không chỉ riêng Lai Châu mà những vùng khác cũng có rất nhiều. Tuy nhiên, rượu mỗi vùng sẽ lại có những mùi vị khác nhau và đặc trưng riêng có. Nói tới rượu ngô Sùng Phài Lai Châu là nghĩ ngay tới mùi vị thơm dịu của ngô cùng vị ngọt của rượu được lên men tự nhiên từ lá và hạt kê thuốc .
3. Măng nộm hoa ban
Món ngon Lai Châu tiếp theo phải kể đến đó là măng nộm Hoa Ban. Để làm ra món ăn này thì phải chuẩn bị sẵn sàng măng nứa hoặc măng đắng. Vì 2 loại này làm nộm là ngon nhất. Dùng măng đắng thái nhỏ ngâm nước muối chừng 25 phút, luộc qua 2 lần nước rồi vớt ra để ráo. Còn dùng măng nứa thì chỉ cần đem luộc tước nhỏ là xong .
Hoa ban thì chọn những bông tươi, chỉ lấy những cánh hoa dày. Và chọn một con cá suối tươi ngon, dày mình đem nướng gỡ lấy phần thịt. Cuối cùng pha hỗn hợp nước trộn chanh, ớt, tỏi, rau húng, mùi. Trộn nhẹ nhàng đều tay tổng thể nguyên vật liệu. Tất cả quyện với nhau tạo nên một món ăn đậm vị đặc trưng : đậm đà, bùi bùi, thơm nồng của cá nướng, ngầy ngậy đến từ hoa ban, và vị đắng nhẹ nhẹ của măng tươi .
4. Pa pỉnh tộp
Pa pỉnh tộp tức là món cá gập nướng đó chính là món ngon vô cùng mê hoặc của người Lai Châu cách làm khá là cầu kỳ thường chỉ được sử dụng ở trong những bữa ăn khi gia đinh tiếp đãi khách quý. Người ta lựa chọn những con con cá chép tươi và con nguyên con để mang đi nướng. Sau khi cá được được sát qua một chút ít muối cùng ớt bột và tẩm ướp rau thơm và gia vị núi rừng ngồi vào bụng cá và từng vết khía trên thân cá .
Sau đó người Thái sẽ gấp đôi con cá lại từ đầu tới đuôi và kẹp vào vỉ hay là que nướng bằng tre tươi để giữ cá nướng chín đều và không bị rơi trên nhà bếp than hoa. Đến khi cá chín những loại gia vị ngấm đều từng thớ thụt cá và món ăn có mùi hương vô cùng mê hoặc đây chính là đặc sản nổi tiếng lau chaau bạn không nên bỏ lỡ nhé .
5. Canh tiết lá đắng
Món tiếp theo để trả lời cho câu hỏi “Lai Châu có đặc sản gì ngon” của bạn chính là canh tiết lá đắng. Khi khách quý đến, chủ nhà thiện chí mến khách sẽ len lỏi lên ven rừng, khe suối thì mới có thể hái được lá để làm món canh này. Cách nấu món này đầu tiên phải rửa phổi lợn thật sạch, băm nhỏ miếng tiết và phổi lợn cùng bột ngọt, tiêu, ớt…ướp tầm 10 phút. Sau đó chuẩn bị các loại rau thơm, và nắm lá đắng đã được phơi khô hoặc để tươi. Cuối cùng đun nước thật sôi rồi cho tất cả nguyên liệu vào cho đến khi chín kỹ.
Khám phá 9 món ăn đặc sản, truyền thống độc đáo của người dân tộc Dao nằm trong loạt bài viết về Món ăn dân tộc. Nội dung được đăng bởi Thanh Pham Bài viếtnằm trong loạt bài viết về. Nội dung được đăng bởi. Thanh Pham luôn nỗ lực rất là để phân phối những thông tin có ích nhất, thiết yếu nhất cho fan hâm mộ. Tuy nhiên, nếu bạn đọc muốn bổ trợ thêm chỗ nào, vui mừng comment bên dưới. Bọn mình sẽ luôn tiếp thu và cải tổ dần trong quy trình làm bài. Với thông tin bạn phân phối, hoàn toàn có thể rất có ích với người sau. Gửi lời chào thân ái .
Source: https://ladyfirst.vn
Category: ẨM THỰC