Bánh mì Việt Nam (hay còn gọi là bánh mì)[2] là một món ăn của Việt Nam, bao gồm vỏ là một ổ bánh mì nướng có da giòn, ruột mềm, bên trong là phần nhân. Tùy theo hương vị vùng miền hoặc sở thích cá nhân mà người ta chế biến thành những kiểu nhân khác nhau, thường là chả lụa, thịt, cá, thực phẩm chay hoặc mứt trái cây, kèm theo một số nguyên liệu phụ khác như patê, bơ, rau, ớt và đồ chua.[3] Bánh mì được xem như một loại thức ăn nhanh bình dân và thường được tiêu thụ trong bữa sáng hoặc bất kỳ bữa phụ nào trong ngày. Do có giá thành phù hợp nên bánh mì trở thành món ăn được rất nhiều người ưa chuộng.[4]
Bánh mì Nước Ta có nguồn gốc từ bánh baguette do người Pháp đưa vào miền Nam Nước Ta từ những thế kỷ trước đây. Một số người cho rằng món này hoàn toàn có thể đã xuất hiện tại Nước Ta từ 150 năm trước. [ 2 ] Sau này, phạm vi ảnh hưởng của bánh mì đã lan ra khắp miền Trung và miền Nam, đặc biệt quan trọng rất phổ cập ở TP HCM. Trong quy trình nâng cấp cải tiến, người Hồ Chí Minh đã cải biên chiếc bánh baguette thành ổ bánh mì nhỏ và ngắn hơn, chỉ còn khoảng chừng 30 – 40 cm ( 12 – 16 in ), còn ruột thì rỗng hơn để hoàn toàn có thể đưa phần nhân vào giữa hai lớp vỏ bánh, tựa như như món sandwich. [ 5 ] Tùy thuộc vào thành phần nhân được kẹp bên trong mà bánh mì hoàn toàn có thể có những tên gọi khác nhau. Ngoài ra, người ta cũng hoàn toàn có thể ăn kèm chúng với nhiều loại đồ ăn phong phú, ví dụ điển hình như bò kho, cá mòi hay xíu mại .
Sau năm 1975, theo những cuộc di cư và vượt biển của người Việt, bánh mì Việt Nam đã xuất hiện ở nhiều quốc gia và dần trở nên phổ biến tại khắp nơi trên thế giới.[6] Món bánh này hầu như có mặt ở mọi đất nước có kiều bào Việt Nam sinh sống vì sở hữu nguyên liệu cũng như cách chế biến đơn giản.[7] Trong cách gọi thông thường, người Mỹ gọi bánh mì Việt Nam là “banh mi” thay vì “sandwich” như cách mà họ gọi tên những món ăn tương tự.[8][9] Vào tháng 3 năm 2012, chuyên trang du lịch của tờ The Guardian đã bình chọn bánh mì Sài Gòn thuộc top 10 món ăn đường phố ngon và hấp dẫn nhất thế giới.[4][10]
Khởi thủy của bánh mì Sài Gòn cũng như tất cả bánh mì ổ ở Việt Nam chính là từ món bánh baguette do người Pháp mang đến trong những năm đầu thế kỷ 19.[5][11][12][13] Khi ấy, họ đã cho xây dựng những lò bánh mì gạch đầu tiên tại Việt Nam[5] với lò thứ nhất nằm tại phố Paul Bert (nay là phố Tràng Tiền).[14] Hầu hết những người Pháp đến Việt Nam đều không muốn làm công việc vất vả nhưng lại ít tiền như làm bánh mì. Do đó, các lò bánh mì ở quốc gia này phần lớn thuê thợ người bản địa hoặc người Trung Quốc, tuy nhiên họ thường làm việc ở phía sau để khách hàng không biết ai là người làm bánh.[9] Erica Peters, một cây bút chuyên viết về ẩm thực Việt Nam, cho biết: “Đến năm 1910, những chiếc bánh mì baguette nhỏ, hay còn gọi là “petit pain” được bán trên đường phố và người Việt hay mua trên đường đi làm để ăn sáng”.[15]
Bạn đang đọc: Bánh mì Việt Nam – Wikipedia tiếng Việt
Ban đầu, miền Bắc gọi baguette là bánh tây,[16][17][18] còn miền Nam thì gọi là bánh mì.[19] Thời đó, việc chuyển thực phẩm từ Pháp đến là điều không khả thi nên người Pháp buộc phải đưa các loài vật nuôi và cây trồng vào Việt Nam hòng đảm bảo rằng sữa, cà phê cùng các loại thịt khác có sẵn để tiêu thụ. Thế nhưng lúa mì lại không thể nào trồng được ở Việt Nam.[20] Do giá cả lúa mì nhập khẩu vào thời điểm đó quá cao nên bánh mì baguette của Pháp là một mặt hàng xa xỉ đối với người bản xứ.[17] Nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu cũng từng nhắc đến bánh mì trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc năm 1861, ở câu “…sống làm chi ở lính mã tà, chia rượu lạt, gặm bánh mì, nghe càng thêm hổ”.[21] Trong Chiến tranh thế giới thứ nhất, một làn sóng binh lính Pháp và vật tư của họ đã được đưa đến Việt Nam. Đồng thời, việc nhập khẩu lúa mì bị gián đoạn khiến các nhà sản xuất bánh bắt đầu trộn bột gạo rẻ tiền, qua đó làm cho bánh mì mềm hơn. Do đó, ngay cả người Việt Nam bình thường cũng có thể thưởng thức các mặt hàng chủ lực của Pháp như bánh mì.[19][22][23] Do đặc điểm khí hậu Việt Nam, bánh mì có xu hướng mau hư hơn nên nhiều cửa hàng thường nướng bánh hai lần một ngày. Mọi người chủ yếu ăn bánh baguette vào bữa sáng với một ít bơ và đường.[24]
Biến tấu và phổ cập[sửa|sửa mã nguồn]
Món bánh có nguồn gốc từ Pháp này đã trở nên thông dụng và được nhiều người ưa thích, [ 16 ] [ 17 ] đồng thời còn Open nhiều trên những mặt báo. [ 25 ] [ 26 ] Sau đó, người TP HCM đã biến tấu bánh baguette lại thành bánh mì đặc trưng của Nước Ta với chiều dài chỉ khoảng chừng 30 – 40 cm. [ 5 ] [ 9 ] Bánh mì Nước Ta chỉ thật sự định hình khi shop Hòa Mã của ông Hòa, bà Tịnh Open năm 1958. Do bà Tịnh đã từng làm cho hãng thịt nguội chuyên phân phối mẫu sản phẩm cho những nhà hàng quán ăn Pháp ở TP. Hà Nội nên khi vào TP HCM, hai người đã mở shop bán bánh mì, thịt nguội ship hàng cho người bản xứ. Sau đó họ nghĩ ra cách kẹp thịt, chả lụa cùng pa tê vào giữa ổ bánh để người mua tiện mang theo. [ 5 ] [ 27 ] [ 28 ] Vào khoảng chừng thời hạn này, một người di cư khác từ miền Bắc khởi đầu bán bánh mì chả cá bằng giỏ trên xe mobylette, [ 29 ] còn một quầy hàng ở tỉnh Gia Định thì mở màn bán bánh mì phá lấu. [ 30 ] Một số shop khác thì nhồi bánh mì với pho mát Cheddar rẻ tiền từ cuộc viện trợ lương thực của Pháp. [ 24 ]Theo Tiến sĩ Vũ Thế Long, bánh mì Open tiên phong ở Thành Phố Hà Nội, sau đó gia nhập vào TP HCM rồi đến những nơi khác ở Nước Ta. [ 31 ] Lúc ấy, những lò bánh mì và cơm Tây, cafe, thuốc lá … phổ cập ở Hồ Chí Minh hơn là những tỉnh thành miền Trung và miền Bắc. Thậm chí, mãi cho đến trước năm 1975 thì bánh mì ở TP HCM vẫn được phổ cập và phong phú hơn so với những vùng miền khác. [ 17 ] Theo thời hạn, bánh mì đã xuất hiện ở đủ ba miền Nước Ta, được cải biên để làm thỏa mãn nhu cầu phong phú thực khách : ruột ngày một xốp và mỏng dính, vỏ ngày càng dày lên, kích cỡ bánh cũng nhỏ lại gấp 2 – 3 lần để tiện mang đi. [ 5 ]Những sự biến hóa về hình thức cũng như chất lượng đến cách chế biến nhiều mẫu mã cho bánh mì đã nói lên nhu yếu ẩm thực cầu kỳ của người Hồ Chí Minh. Trước năm 1975, với chương trình hỗ trợ vốn của cơ quan chính phủ Nước Ta Cộng Hòa, Bộ Giáo dục đào tạo đã có chương trình cung ứng bữa ăn nhẹ cho những trường tiểu học tư thục và công lập. [ 12 ] Bữa ăn này gồm có sữa do hãng sữa Foremost phân phối và bánh mì do những lò tiếp ứng. [ 32 ] Vào năm 1970, những lò nướng bánh mì bằng củi được chuyển thành lò gạch lớn hơn để nướng được nhiều bánh một lúc. Đây là loại lò đóng kín được cho phép giữ lại hơi nước khi nướng bánh. Ở nhiệt độ cực cao và hơi nước cực nhiều, chiếc bánh mì trở nên rỗng ruột hơn, ruột bông xốp trong khi lớp vỏ ngoài thì giòn rụm. [ 7 ]
Đặc điểm, nguyên vật liệu và cách chế biến[sửa|sửa mã nguồn]
Bánh mì đặc trưng của Hồ Chí Minh .Bánh mì Nước Ta có lớp vỏ mỏng mảnh, giòn, thường có màu vàng của bánh nướng – không quá đậm, chỉ hơi hoe vàng và hơi nứt. Bên dưới lớp vỏ giòn là phần ruột mềm và trắng nên hoàn toàn có thể được miêu tả vắn tắt là ” giòn vỏ mềm ruột. ” Chiếc bánh có độ dài tầm hơn gang tay một chút ít, hơi thuôn nhọn ở hai đầu và có 3 ” mắt ” ( hoặc một ” mắt ” duy nhất ). Đấy là những vết khía trên mặt bánh để bột bánh có khoảng trống nở trong khi nướng. [ 33 ] Ngoài ra bánh cũng hoàn toàn có thể được làm từ cả bột mì lẫn bột gạo. [ 22 ]Để tạo ra những ổ bánh mì có kích cỡ và đặc tính khác nhau, thợ làm bánh phải kiểm soát và điều chỉnh công thức và cách làm. Trước đây khi bột làm bánh mì được lên men tự nhiên, người ta sẽ đổi khác tỷ suất chất tạo men và thời hạn ủ bột. Hiện nay với sự tương hỗ của nhiều loại chất nhũ hoá ( hoặc phụ gia ) khác nhau nhằm mục đích giảm thời hạn ủ bột, tỷ suất những chất này được kiểm soát và điều chỉnh để tạo ra ổ bánh mì như mong ước. Do sự phong phú về khẩu vị tùy theo vùng miền, nên trên thị trường cũng có sẵn những phụ gia tương ứng. [ 34 ]Bánh mì Nước Ta thường được xẻ dọc theo thân và giữ nguyên ổ nên vỏ cần phải mỏng mảnh và giòn để có đường cắt suôn sẻ. Do đó bánh mì Nước Ta chỉ nên được chiêm ngưỡng và thưởng thức trong vòng vài giờ sau khi ra lò vì nếu để lâu hơn thì vỏ bánh sẽ hết giòn và bị nhăn nheo do phần ruột rỗng co lại khi nhiệt độ của ổ bánh mì giảm. [ 34 ] Ngoài việc chế biến thành bánh mì thịt, người ta cũng ăn bánh mì không nhân cùng với những món thịt như bò kho, cà ri và phá lấu. Bánh mì không nhân cũng hoàn toàn có thể được dùng để chấm kèm với cả ca cao [ 35 ] lẫn sữa đặc. [ 36 ] [ 37 ] [ 38 ] Cách ăn này xuất phát từ chương trình của Bộ Giáo dục đào tạo trước kia, phân phối bữa sáng nhẹ cho học viên tiểu học với bánh mì và sữa Foremost pha trong ly. [ 32 ]
Phần nhân trong một chiếc bánh mì Nước Ta .Những thực phẩm dùng làm phần nhân bánh mì biến hóa tùy theo vùng miền, thường gồm có những nhóm sau :
Các nguyên vật liệu nói trên được bày biện sẵn sàng chuẩn bị để Giao hàng tùy theo sở trường thích nghi của người ăn. Người ta thường nướng bánh nóng giòn từ trước, rạch một đường dọc theo thân bánh và cho lần lượt gia vị, phần nguyên liệu chính, một chút ít rau – như dưa chuột, rau mùi và hành – lên trên phần nguyên vật liệu chính rồi rưới thêm những loại nước xốt. [ 47 ] [ 48 ] Theo nhận định và đánh giá, hầu hết những loại bánh mì đều sử dụng chung những thành phần khuôn mẫu. [ 49 ] Đặc biệt phải kể đến patê, được người bán làm theo tuyệt kỹ truyền thống lịch sử và mang lại linh hồn cho món ăn. [ 50 ]
Các biến thể của bánh mì[sửa|sửa mã nguồn]
Các loại bánh mì[sửa|sửa mã nguồn]
Tùy vào thành phần được kẹp bên trong mà bánh mì có những tên gọi khác nhau. Tương tự như loại bánh cùng tên của phương Tây, người ta cũng sử dụng nhiều loại nhân bánh mì phổ cập khác nhau. Ví dụ, một shop bánh mì nổi bật ở Hoa Kỳ phân phối tối thiểu 10 loại nhân. [ 51 ]
Một số tiệm bánh mì tiêu biểu vượt trội[sửa|sửa mã nguồn]
Bánh mì Phượng
- Bánh mì Hòa Mã: đây là tiệm bánh định hình món bánh mì Việt Nam của ông Hòa và bà Tịnh, xuất hiện năm 1958 tại số 511 Phan Đình Phùng, sau đó dời lại Nguyễn Đình Chiểu thuộc Quận 3.[9] Khi ấy, tiệm bánh ra đời với món bánh khác lạ: mang bánh mì kiểu Pháp kẹp với pate, thịt, chà bông, dưa chua…[86] Giờ đây, dù ông Hòa đã mất và bà Tịnh đã ngoài 80 nhưng cửa hàng vẫn được duy trì bởi con cháu.[27][87]
- Bánh mì Như Lan: nổi tiếng ở Sài Gòn từ trước 1975, là bánh mì tiêu biểu của Sài Gòn với hương vị rất đặc trưng. Bánh mì Như Lan cũng có chi nhánh tại Mỹ.[6]
- Bánh mì Đức Phát: có thực đơn rất đa dạng và phong phú, với 24 chi nhánh ở khắp Sài Gòn và Cần Thơ, Vĩnh Long.[88]
- Bánh mì Phượng: đây là tiệm bánh rất nổi tiếng, tọa lạc trên đường Phan Châu Trinh ở phố cổ Hội An với thực đơn rất đa dạng, trong đó có hàng chục loại nhân bánh mì khác nhau như: phô mai, thịt xông khói, chả thịt, xúc xích…[89][90] Đầu bếp Anthony Bourdain khi đi đến Việt Nam trong chuyến thăm của tổng thống Barack Obama đã gọi bánh mì Phượng là bánh mì ngon nhất thế giới.[91][92] Hiện tiệm bánh cũng đã nhượng quyền thương hiệu sang Hàn Quốc ở khu Yeonnam-dong thuộc quận Mapo-gu, Seoul.[93]
- Bánh mì Madam Khánh: đối trọng của tiệm Bánh mì Phượng ở Hội An, do bà Nguyễn Thị Lộc mở vào năm 1975.[94] Phần nhân bánh của quán rất phong phú, bao gồm thịt quay, thịt nướng, trứng chiên, dưa góp, patê… Ngoài ra, tiệm bánh còn được nhiều du khách nước ngoài đặt tên là “The Banhmi Queen” (Nữ hoàng bánh mì).[95]
Bánh mì Nước Ta trên quốc tế[sửa|sửa mã nguồn]
Từ những năm 1950, bánh mì Nước Ta hoàn toàn có thể tìm thấy trong những hội đồng du học sinh và di dân Việt sống tại Pháp. [ 16 ] Sau khi cuộc chiến tranh Nước Ta kết thúc, nhiều người miền Nam đã di cư sang Hoa Kỳ, châu Âu và Úc, mang theo công thức bánh mì kẹp thịt của người Việt vượt qua biên giới và trải dài khắp toàn thế giới. [ 12 ]
Món bánh mì của Việt Nam được cải biên sang nền ẩm thực Lào với cái tên khao chī[a] và sang Campuchia với tên gọi num pang.[b][96] Vào tháng 10 năm 2019, đầu bếp nhận sao Michelin Palash Mitra đã tạo ra bánh mì nhồi gà tandoori cắt nhỏ tại Hồng Kông.[97] Ngoài ra, cửa hàng Mr. V ở Thượng Hải cũng bán món Obscene Double Triple – loại bánh mì ăn kèm giò thủ, lạp xưởng và thịt đông tiêu hột.[16] Tại Nhật Bản, tiệm bánh Oni Oni chuyên kinh doanh các loại bánh mì mang phong cách Fusion,[c] gồm bốn loại nhân: gà nướng, gà chiên, gà cốt-lết và korokke.[98]
Lee’s Sandwiches được xem là một trong những doanh nghiệp làm cho bánh mì Hồ Chí Minh và cafe sữa đá Nước Ta phổ cập so với người Mỹ nói chung. [ 99 ] [ 100 ] [ 101 ] Không lâu sau đó, những người tị nạn tại Hoa Kỳ đã mở nhà hàng quán ăn, tiệm bánh và cửa hiệu món Việt, phân phối tổng thể những món ăn từ quê nhà. [ 16 ] Đôi khi bánh mì còn được ví như món sandwich của địa phương. Ở New Orleans, một công thức của món ” po ‘ boy kiểu Việt ” đã thắng lợi phần thưởng dành cho po ‘ boy ngon nhất năm 2009 tại Lễ hội Po-Boy phố Oak thường niên. [ 102 ] Do thành phố này có lượng lớn người nhập cư gốc Việt thế nên hoàn toàn có thể đây là nguyên do của sự tương đương rõ ràng giữa bánh mì Nước Ta với bánh po ‘ boy. [ 103 ] Ngoài ra có một nhà hàng quán ăn ở Philadelphia cũng bán một loại sandwich tựa như, gọi là ” hoagie Nước Ta “. [ 104 ]Cũng tại New Orleans, Tiệm bánh Đông Phương được biết đến với món bánh mì phân phối cho những nhà hàng quán ăn trong thành phố. Sau năm 1975, ông chủ của Cửa hàng Ba Lẹ là Võ Văn Lẹ di cư sang Hoa Kỳ, rồi sau đó ông cùng với Lâm Quốc Thanh xây dựng shop nổi danh này. [ 105 ] [ 106 ] Trung tâm shopping Eden Center ở Bắc Virginia cũng sống sót 1 số ít tiệm bánh nổi tiếng chuyên về bánh mì. [ 45 ] Ở Toronto, tiệm bánh Nguyên Hương đã có tuổi đời hơn 30 năm. Từ một khu vực khởi đầu, nay Nguyên Hương đã có khoảng chừng 6 tiệm khắp những khu vực khác nhau của Toronto cũng như những vùng phụ cận. Ngoài ra, khu vực này còn có rất nhiều địa chỉ khác như bánh mì Ba Lẹ ở Dundas, bánh mì Quê Hương ở Finch hay Hoa Hồng ở Gerrad. [ 107 ]Các chuỗi nhà hàng quán ăn thức ăn nhanh chính thống cũng đã đưa bánh mì cùng những món ăn Nước Ta khác vào hạng mục thực đơn của họ. Yum ! Brands từng kinh doanh thương mại món này với tên gọi ” Bánh Shop “. [ 19 ] [ 108 ] Chuỗi ShopHouse Southeast Asian Kitchen thuộc chiếm hữu của Chipotle trước đây đã từng bán bánh mì. Jack in the Box thì lại cung ứng món sandwich gà rán ” lấy cảm hứng từ bánh mì “. [ 109 ] Ngoài ra, những nhà hàng quán ăn McDonald’s và Paris Baguette ở Nước Ta cũng phân phối loại bánh này. [ 110 ] [ 111 ] Tính đến năm 2017, bánh mì chiếm khoảng chừng 2 % thực đơn bánh mì sandwich trong những nhà hàng quán ăn ở Hoa Kỳ, tăng gần gấp 5 lần so với năm 2013. [ 112 ]
Bánh mì trong văn hóa truyền thống đại chúng[sửa|sửa mã nguồn]
Cho tới nay, bánh mì kẹp thịt vẫn là món ăn phổ cập và được thương mến của người Nước Ta, đặc biệt quan trọng là giới sinh viên và người lao động. [ 4 ] Bánh mì đa phần để ăn sáng, nhưng chúng hoàn toàn có thể được ship hàng đến tận nửa đêm vì tính tiện lợi, nhanh gọn. [ 43 ] [ 113 ] Ngoài ra, món ăn còn Open trong những bữa tiệc hoặc mâm cơm mái ấm gia đình, ăn cùng với những thứ món ăn như bò kho hoặc cà ri. Đối với những tiệm phở, hủ tiếu, mì thì bánh mì dùng để đáp ứng khẩu vị của 1 số ít người, đồng thời còn được xem như một món ăn kèm chống đói. [ 32 ] Có nơi còn nặn bánh mì theo hình những con vật và hoa quả để kích thích người mua. [ 114 ]
Một xe bán bánh mì vỉa hè tại TP HCM .
Tác phẩm nghệ thuật và thẩm mỹ[sửa|sửa mã nguồn]
Dù là món ăn rất phổ biến, nhưng bánh mì lại ít khi được đưa vào văn chương. Thế hệ học sinh ra đời sau năm 1975 có nhiều người thuộc lòng các câu thơ của Phan Thị Vàng Anh trong sách giáo khoa tiểu học: “Hôm nay trời nắng chang chang/Mèo con đi học chẳng mang thứ gì/Chỉ mang một chiếc bút chì/Và mang một mẩu bánh mì con con”. Đồng thời, Lê Văn Nghĩa – một nhà văn sinh ra và lớn lên ở Sài Gòn, có niềm đam mê với món này đến nỗi ông đã đưa chúng vào khá nhiều cuốn sách của mình: Hạt bụi bên nhau; Chú chiếu bóng, nhà ảo thuật, tay đánh bài, và tụi con nít xóm nhỏ Sài Gòn năm ấy và đặc biệt là truyện dài Mùa Hè năm Petrus.[113]
Điện ảnh và truyền hình[sửa|sửa mã nguồn]
Bánh mì Việt Nam được nhắc đến nhiều trong phim truyền hình Bánh mì Ông Màu phát sóng trên VTV7,[115] với nội dung xoay quanh nhân vật ông Màu – cựu chủ tịch của một công ty bất động sản – đã từ bỏ sự nghiệp khi vì muốn thực hiện ước mơ của mẹ mình còn dang dở là phát triển chuỗi cửa hàng bánh mì Việt. Các nhà sản xuất hy vọng rằng bộ phim này sẽ góp phần quảng bá bánh mì Việt Nam. Đạo diễn Nguyễn Quang Minh cũng cho biết: “Bánh mì ngon cần hai yếu tố: nước xốt và nhân. Trong phim sẽ khai thác sâu vào hai yếu tố này. Trong đó, hai loại nhân là xíu mại trứng muối và ba rọi xốt tiêu đen”.[116] Tác phẩm đã có buổi ra mắt tại thành phố Hồ Chí Minh vào ngày 2 tháng 10 năm 2020.[117]
Một tác phẩm khác có liên quan đến bánh mì Việt Nam là Vua bánh mì, với phần kịch bản được mua bản quyền từ Hàn Quốc. Bánh mì trong phim là loại bánh mì sản xuất trong nhà máy, mang yếu tố hiện đại. Tuy nhiên, đạo diễn Phương Điền cho biết anh chỉ lấy cốt truyện, còn “chuyện làm bánh phải thuần Việt Nam”.[116] Để vào vai, diễn viên Cao Minh Đạt cùng một số người khác đã phải đi học làm bánh tại công ty sản xuất bánh chuyên nghiệp.[116][118][119] Ngoài những tác phẩm trên, bánh mì còn được giới thiệu trong phim tài liệu PBS năm 2002 Sandwiches That You Will Like,[120] đồng thời còn xuất hiện trên phim tài liệu Street Food của dịch vụ Netflix.[121]
Ca khúc ” Bánh mì không ” của Đạt G và Du Uyên phát hành năm 2019 lấy cảm hứng từ tiếng rao bánh mì trên những con hẻm của TP HCM. [ 122 ] Do đây là thứ đồ ăn gắn liền với tuổi thơ của Đạt G nên từ lâu anh đã ấp ủ dự tính đưa bánh mì vào âm nhạc. Sau khi ra đời, nhạc phẩm đã gây tiếng vang lớn và được người theo dõi tiếp đón nồng nhiệt. [ 123 ]Trong sự kiện tiếp thị bánh mì diễn ra vào năm 2020, Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh cùng nhạc sĩ Nguyễn Hải Phong đã cho ra đời bài hát ” Tôi yêu bánh mì Hồ Chí Minh ” nhân ngày kỷ niệm 9 năm từ ” banh mi ” được đưa vào từ điển Oxford. Ê-kíp sáng tác đã triển khai bài hát bằng cách tích hợp ngũ âm với giai điệu vè, đàn nhị truyền thống lịch sử, phối khí trên nền nhạc tân tiến. [ 124 ]Năm 2021, tác giả Lương Kim Long đã sáng tác nên ca khúc ” Bánh mì TP HCM, đặc biệt quan trọng thương nhau “, do giọng ca Phú Hiển biểu lộ. Niềm cảm hứng sáng tác chợt đến với Long khi anh đọc một bài báo có nhan đề cùng tên, viết về những người đi phát bánh mì từ thiện trong mùa dịch. Khi ấy, anh đã quyết định hành động sáng tác bài hát nhằm mục đích thay lời cảm ơn đến họ. Tác phẩm có phong thái nhạc pop với sắc tố vui tươi và sáng sủa. Sau khi phát hành trên mạng xã hội, ca khúc đã nhận về những lời khen từ cả giới trình độ lẫn người theo dõi. [ 125 ]
Bánh mì đã Open trong nhiều tác phẩm hội họa của giới trẻ Nước Ta thời văn minh. Đầu tháng 3 năm 2020, một nhóm nghệ sĩ trẻ đã cùng nhau vẽ bộ tranh với đề tài xoay quanh ổ bánh mì, tập trung chuyên sâu vào những biến tấu trải dài khắp ba miền Nước Ta. [ 126 ] Trong khoảng chừng thời hạn 9 tiếng triển khai bộ tranh, những họa sỹ đã chọn ra những loại bánh mì quen thuộc nhất với bản thân để ra mắt đến người theo dõi. [ 127 ] Một họa sỹ trong nhóm cho biết, ngoài yếu tố sắc tố kích thích vị giác thì tranh phải biểu lộ nét đặc trưng của món ăn trong phần nhân, cũng như hài hòa về bố cục tổng quan. [ 128 ] Ngày 24 tháng 3 năm 2020, Google đã tổ chức triển khai tôn vinh bánh mì Nước Ta trên trang chủ tìm kiếm ở một số ít vương quốc – gồm có Nước Ta, Canada, Úc và Nhật Bản [ 129 ] [ 130 ] – với hình vẽ Doodle do tác giả Olivia Huỳnh, một hoạ sĩ gốc Việt đang thao tác tại Google triển khai. [ 131 ] Hình vẽ Doodle này dựa trên phiên bản thử nghiệm bởi một đồng nghiệp cùng nhóm, lấy cảm hứng từ những xe bánh mì khắp phố phường Nước Ta. [ 131 ]
Tháng 8 năm 2021, khi Thành phố Hồ Chí Minh đang nằm trong giai đoạn giãn cách xã hội do những ảnh hưởng của đại dịch COVID-19 tại Việt Nam, thì anh Nguyễn Sơn Tùng cùng người bạn họa sĩ minh họa đã sáng tác nên bộ tranh Đói bụng Sài Gòn ơi. Bộ tranh này bao gồm 11 bức vẽ, xoay quanh những món ăn quen thuộc như phở, cơm tấm, bánh mì và hủ tiếu gõ… Theo Sơn Tùng, anh đã có ý tưởng về bộ tác phẩm này cách đó năm năm, khi anh du học ở Nhật Bản và cảm thấy nhớ về quê nhà.[132]
Năm 2011, thuật ngữ “banh mi” đã có mặt trong từ điển tiếng Anh Oxford với ghi chú như sau: “(Trong ẩm thực Việt Nam) là một loại sandwich bao gồm một chiếc bánh mì (theo truyền thống được nướng bằng cả bột gạo lẫn bột mì) với nhiều loại nguyên liệu khác nhau, thường là thịt, rau ngâm và ớt.”[113][133][134][135]
Sở Du lịch Thành phố Hồ Chí Minh đã phối hợp với Thương Hội Văn hóa Ẩm thực Nước Ta nhằm mục đích tổ chức triển khai những hoạt động giải trí kỷ niệm, tôn vinh, ra mắt thoáng đãng hơn đến bè bạn và hành khách quốc tế về nét rực rỡ của bánh mì Nước Ta trải qua tuần lễ “ Tôi yêu Bánh mì Hồ Chí Minh ”, mở màn từ ngày 24 đến 31 tháng 3 năm 2020. Đây là chương trình nằm trong chuỗi hoạt động giải trí về chiến dịch truyền thông online ” Du lịch ẩm thực ” Thành phố Hồ Chí Minh – Giai đoạn 1 mang tên ” Bánh mì Hồ Chí Minh. ” Tuần lễ này đã nhận được sự tham gia, hưởng ứng của rất nhiều doanh nghiệp du lịch, tên thương hiệu bánh mì, người kinh doanh cũng như những văn nghệ sĩ. [ 136 ] [ 137 ]Một nhà hàng quán ăn tại TP HCM đã chào bán món bánh mì với mức giá 100 đô la. Chiếc bánh này được làm giống bánh mì Hội An với nhân thịt heo là đa phần, nhưng lại có chút biến tấu theo phong thái ẩm thực Pháp. [ 138 ] Theo đó, những nguyên vật liệu đắt đỏ sẽ được cho vào món ăn, ví dụ điển hình như gan ngỗng Pháp, sườn heo nướng cắt theo ” tỉ lệ vàng “, sốt mayonnaise làm từ nấm truffle Ý, ngoài những còn ship hàng kèm với trứng cá tầm, khoai lang chiên và rượu vang trắng. [ 139 ] [ 140 ] Tuy nhiên, món ăn đã dấy lên tranh cãi trên hội đồng mạng, [ 139 ] họ cho rằng cho rằng trả một số tiền lớn như vậy để chiêm ngưỡng và thưởng thức một món ăn đường phố là điều rất xa xỉ và không tương thích với thị hiếu người tiêu dùng. [ 141 ] Mặc dù vậy, việc kinh doanh thương mại món bánh này khá thành công xuất sắc do có nhiều người tò mò, khám phá. [ 142 ]Vào tháng 5 năm 2018, phần thưởng James Beard được tổ chức triển khai và tiệm bánh Đông Phương đã giành thắng lợi ở khuôn khổ ” James Beard Foundation America’s Classics “. [ 7 ] [ 143 ] Trong khuôn khổ Miss Universe của cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ quốc tế 2018 tại Vương Quốc của nụ cười, H’Hen Niê đã mặc một chiếc váy có hình giỏ bánh mì, điều này đã lôi cuốn được nhiều sự quan tâm ở cả trong lẫn ngoài nước. [ 144 ] [ 145 ] Ý tưởng cho mẫu váy này đến với nhà phong cách thiết kế Phạm Phước Điền khá giật mình, khi anh đang cạn ý tưởng sáng tạo. Anh kể ” Trong một buổi đi làm về, tôi thấy hình ảnh người quốc tế đứng xếp hàng mua bánh mì và chiêm ngưỡng và thưởng thức trong sự vui tươi, niềm hạnh phúc. Thế là tôi đặt bút vẽ với quyết tâm tiếp thị văn hóa truyền thống ẩm thực của Nước Ta ra quốc tế “. [ 146 ]Ngày 25 tháng 2 năm 2020, trong khi cách ly 20 người Nước Hàn tại Nước Ta để phòng bệnh virus corona 2019, khu cách ly đã phân phối cho họ món bánh mì thịt và bỗng chốc món ăn này trở thành tâm điểm quan tâm một lần nữa chính bới thái độ của người ăn. [ 147 ] [ 148 ] [ 149 ] [ 150 ] Ngày 24 tháng 3 cùng năm, Google Doodle đã tổ chức triển khai tôn vinh bánh mì Nước Ta giữa đại dịch COVID-19 trên trang chủ ở nhiều vương quốc. [ 129 ] [ 130 ] Ngoài ra, đây cũng là ngày mà bánh mì được đưa vào từ điển Oxford 9 năm về trước. [ 151 ]Vào ngày 19 tháng 7 năm 2021, trên mạng xã hội san sẻ đoạn clip ghi hình lại một tổ kiểm tra liên ngành tại Nha Trang xử phạt một người trẻ tuổi vi phạm Chỉ thị 16. [ d ] [ 153 ] Trong đoạn clip đó, thái độ của một cán bộ và lời lý giải ” bánh mì không phải lương thực, thực phẩm thiết yếu ” đã khiến hội đồng mạng bức xúc. [ 154 ] [ 155 ] [ 156 ] Sau vấn đề này, Sở Công thương tỉnh Khánh Hòa đã phát hành văn bản hướng dẫn về sản phẩm & hàng hóa thiết yếu khi triển khai giãn cách xã hội. [ 157 ]
An toàn vệ sinh thực phẩm[sửa|sửa mã nguồn]
Nhiều trang tiếp thị quảng cáo, báo chí truyền thông từng lên tiếng cảnh báo nhắc nhở về mối nguy hại tiềm ẩn bắt nguồn từ những chiếc bánh mì không bảo vệ vệ sinh. Theo đó, khá nhiều người kinh doanh thương mại bánh mì đã sử dụng những dụng cụ khá đơn thuần, không cung ứng vệ sinh, đồng thời người chế biến còn không đeo găng tay và dùng giấy báo cũ, bẩn để gói bánh. Bên cạnh đó, nơi bán bánh mì còn nằm ở những chỗ gần đường có nhiều khói bụi, loại sản phẩm không được che đậy cẩn trọng. [ 158 ] Ngoài ra, nhiều cơ sở sản xuất bánh cũng bị xử phạt do vi phạm lao lý vệ sinh bảo đảm an toàn thực phẩm. [ 159 ] [ 160 ] [ 161 ] Chính những yếu tố trên đã dẫn đến hệ lụy khiến người ăn ngộ độc thực phẩm. [ 162 ] [ 163 ] [ 164 ] [ 165 ]
Theo nhìn nhận của một số ít tờ báo chuyên về ẩm thực của Hoa Kỳ, bánh mì kẹp thịt của những shop người Việt là món ăn có mùi vị và đặc thù tương phản : vỏ ngoài giòn rụm nhưng ruột bên trong lại mềm, còn nhân bánh vừa đậm đà lại vừa cay nồng. [ 166 ] Một điều tra và nghiên cứu của những chuyên viên khoa Khoa học thực phẩm tại Đại học Leeds thì còn cho rằng ” cấu trúc miếng thịt và độ giòn khi còn nóng còn mê hoặc hơn mùi vị của miếng thịt kẹp trong bánh. [ 167 ]
Báo giới quốc tế đã công nhận rằng bánh mì là một trong những món ăn đường phố ngon nhất thế giới,[11][168][169][170][171] đồng thời bánh còn lọt top những món sandwich ngon nhất toàn cầu.[172][173][174][175] Ngoài ra tờ Bưu điện Hoa Nam buổi sáng cũng liệt kê món ăn này vào danh sách bữa sáng tiêu biểu của châu Á.[46] Năm 2009, đầu bếp Anthony Bourdain khi đến Hội An, Quảng Nam và thưởng thức chiếc bánh mì trên phố Phan Chu Trinh, đã bày tỏ sự kinh ngạc rồi nhận định: “Đây quả thực là một bản giao hưởng của bánh mì” khi ông tự tay cắt bánh mì, rưới nước sốt, phết bơ, patê và kẹp vào bên trong thịt nướng, chả lụa… Dù chỉ xuất hiện vẻn vẹn 2 phút trong chương trình No Reservation của đài CNN nhưng bánh mì Việt Nam đã trở nên nổi tiếng toàn thế giới.[86][176] Hơn nữa, món bánh này còn được xem như một trong những biểu tượng của nền ẩm thực Việt Nam.[14]
Trong bài viết The world’s best street food[e] trên tờ The Guardian tháng 12 năm 2012, tác giả của nó đã nhận định rằng:
Một bí hiểm ít được biết đến là chiếc bánh sandwich ngon nhất quốc tế không được tìm thấy ở Rome, Copenhagen hay thậm chí còn là thành phố Thành Phố New York, mà nằm trên những ngõ đường của Nước Ta. Món ăn khởi đầu với một ổ baguette nhỏ nướng trên than. Sau khi điểm qua một lớp mayonnaise và ít patê, lớp vỏ giòn của bánh đã ngập tràn những miếng thịt, rau giòn ngâm cùng những loại rau tươi. Sau đó nó thường được nêm thêm vài giọt nước tương và gia vị ớt cay. [ 10 ]
Năm 2014, Andrea Nguyen đã xuất bản cuốn sách The Banh Mi Handbook: Recipes for Crazy-Delicious Vietnamese Sandwiches, được National Public Radio (NPR) nêu danh là một trong những sách dạy nấu ăn tốt nhất trong năm.[177] Với sự trợ giúp của Andrea Nguyen, đầu bếp Robyn Eckhardt đã có một chuyến du hành khảo sát tại Thành phố Hồ Chí Minh để xác định những địa chỉ bán bánh mì thịt ngon nhất và sau đó thảo ra bài viết Đi tìm bánh mì ngon nhất Sài Gòn (Finding Saigon’s best banh mi) trên trang mạng xã hội EatingAsia.[39]
Ở tỉnh An Giang có bán loại bánh mì khổng lồ dài gần 1 mét, nặng từ 2 – 3 kg và được trang tin Bright Side công nhận là một trong mười lăm món kỳ lạ nhất quốc tế năm 2018. [ 178 ] [ 179 ] Chúng thường được bán nhiều ở gần cổng miếu Bà Chúa Xứ Bàu Mướp thuộc huyện Tịnh Biên. [ 180 ] Mặc dù vậy, loại bánh này không còn được bán do nơi sản xuất đã đóng cửa. [ 181 ] Ngày 10 tháng 11 năm 2017, trong dịp đến thăm Nước Ta, thủ tướng Úc Malcolm Turnbull đã cùng với đầu bếp gốc Việt Luke Nguyễn đi bộ và ghé vào dùng bánh mì tại một shop vỉa hè ở TP. Đà Nẵng. [ 182 ]Dù được khen ngợi thoáng đãng, nhưng bánh mì Nước Ta cũng nhận về 1 số ít nhìn nhận trái chiều, trong số đó phải kể đến việc 20 hành khách Nước Hàn được đưa đi cách ly ở Nước Ta trong đại dịch COVID-19. Khi ấy, họ đã chê rằng khu cách ly Nước Ta nghèo nàn và chỉ cho ăn ” vài mẩu bánh mì “. [ 183 ] Sau đó, đài YTN của Nước Hàn đã đưa tin về vụ này và hứng chịu những chỉ trích từ hội đồng. [ 184 ]
- Bánh mì chả cá
- Bánh mì xíu mại
- Bánh mì que
- Bánh mì chà bông và chả lụa
- Bánh mì với thịt nướng
- Bánh mì kẹp tại Hồ Chí Minh
- Bánh mì ăn trưa ở Nhật Bản
- Bánh mì thịt bò với mayonnaise cay
- Bánh mì thịt
- Bánh mì ở Nhật Bản
- Bánh mì thịt xé đôi tại California
- Bánh mì than tre
- Bánh mì và gỏi cuốn
- ^ Tiếng Lào : ເຂ ົ ້ າ ຈ ີ ່
- ^ Tiếng Khmer : ន ំ ប ុ ័ ង
- ^ Phong cách ẩm thực tích hợp nhiều yếu tố về nguyên vật liệu và cách chế biến giữa nhiều vương quốc, nhiều nền ẩm thực khác nhau .
- ^ [152]Chỉ thị số 16 / CT-TTg ngày 31/3/2020 về thực thi những giải pháp cấp bách phòng, chống dịch COVID-19 – gọi tắt là Chỉ thị 16, là một giải pháp do Thủ tướng nhà nước Nước Ta đề ra nhằm mục đích đối phó với Đại dịch COVID-19, trong đó nhu yếu mọi người triển khai giãn cách xã hội trong một quãng thời hạn nhất định .
- ^
Tạm dịch: Những món ăn đường phố ngon nhất thế giới
Xem thêm: Ẩm thực Nhật Bản – Wikipedia tiếng Việt
Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]
Source: https://ladyfirst.vn
Category: ẨM THỰC