Món mì trứ danh mà vô danh của vùng Tây An, Trung Quốc

• Megan Zhang
• BBC Travel

18 tháng 7 2021Nguồn hình ảnh, Getty Images

Âm thanh bồm bộp nhịp nhàng vang khắp các con phố ẩm thực của vùng tây bắc Trung Quốc, vọng từ khắp bốn phương tám hướng, thỉnh thoảng giai điệu này lại đồng thanh hoà nhịp rộn ràng.

Theo phản xạ, tôi quay đầu ngay về phía gần nhất phát ra giai điệu này, và thấy một đầu bếp đang trình diễn ngay trước nhà hàng quán ăn của anh ấy, múa dẻo với một dải bột khổng lồ giăng giữa hai tay .Anh đầu bếp ấy kéo mì một cách khôn khéo và chắc như đinh, liên tục đập nó vào mặt bàn, mỗi thao tác thuần thục này lại tạo ra một tiếng ” biang ” giòn tan. Anh ta cứ nhồi và đập mì, và khối bột cứ thế căng và dài ra theo sải tay của anh. Giữ vào phần giữa của sợi bột, anh tước đôi nó thành dải mỏng mảnh hình tròn trụ rồi thả thẳng vào nồi nước đang sôi sùng sục .Tò mò bởi màn trình diễn thần sầu này, tôi tiến đến quán của anh và gọi một phần mì .Vài phút sau, một tô gồm những sợi mì dày dặn trộn trong ớt sa tế cay nồng, giấm chua thanh, và rắc thêm chút hành lá với tỏi được bưng ra .Sợi mì to bản như cái dây thắt lưng và cũng dài như vậy, lại khá dày dặn nên cắn một miếng là ngập miệng, cảm xúc cực đã. Kỹ thuật vỗ mì điêu luyện tạo ra sợi mì dai, dày, và cách xào sệt giúp mì ngấm hàng loạt mùi vị đậm đà của gia vị .

Tại Tây An, thủ phủ của tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc, cũng là một trong những thành phố cổ nhất của nước này, nghệ thuật nhồi bột kéo sợi mì kết hợp với đập khối bột để tạo thành thứ âm thanh đặc biệt đã khiến cho món ăn gây tò mò này được đặt tên là mì biang biang.

Nguồn hình ảnh, AlamyChụp lại hình ảnh ,Ở TT thành phố Tây An, người ta tiếp tục thấy những đầu bếp nhồi bột kéo mì thành những dải dài bắt mắtChữ ” biang ” là một từ tượng thanh, nó mô phỏng âm thanh khối bột vỗ vào mặt bàn. Và nó cũng được biết đến là ký tự khó viết nhất trong mạng lưới hệ thống Hán tự Trung Quốc tân tiến, gồm có khoảng chừng 58 nét toàn bộ ( tuỳ thuộc vào người bạn hỏi mà số lượng này hoàn toàn có thể xê dịch chút đỉnh ) .Dù tốn rất nhiều sức lực lao động để viết nó, nhưng khá giật mình là ký tự này không thật sự sống sót – tối thiểu, không hề xuất hiện trong những từ điển đại trà phổ thông. Bởi vì ký tự này là loại sản phẩm dân gian truyền miệng .Khi tôi điều tra và nghiên cứu kỹ hơn ký tự này, tôi nhận ra rằng nó là tổng hợp của rất nhiều yếu tố riêng không liên quan gì đến nhau, và cùng với nhau, những yếu tố này vẽ nên một bức tranh lịch sử dân tộc phong phú và đa dạng của Tây An .Ẩn mình bên trong ký tự ” biang ” phức tạp là nhiều bộ chữ, ví dụ như chữ ” tơ lụa ” ví dụ điển hình .Tây An từng là điểm cuối phía đông của Con đường Tơ lụa – mạng lưới những tuyến đường thương mại Đông-Tây cổ đại chi chít tạo điều kiện kèm theo thuận tiện cho việc trao đổi hàng hoá, ý tưởng sáng tạo, và công nghệ tiên tiến giữa phương Đông và phương Tây trong nhiều thế kỷ .Dọc những con đường nổi tiếng này, ngựa không chỉ là phương tiện đi lại luân chuyển chính mà còn là món hàng được đem ra kinh doanh. Điều này lý giải nguyên do tại sao trong ký tự ” biang ” có cả chữ ” ngựa “, như bộc lộ sự quý trọng so với vai trò thiết yếu của loài vật này trong lịch sử vẻ vang tăng trưởng của khu vực .Ở hai bên chữ ” ngựa ” còn có chữ ” dài ” hoặc chữ ” trường ” ; hoàn toàn có thể nhằm mục đích chỉ đến nẻo xa vạn dặm của Con đường Tơ lụa hoặc biểu lộ dải mì cực kỳ dài, cả hai trường hợp này đều tương thích .

Không rõ chính xác được cái tên “mì biang biang” bắt nguồn từ đâu, song nó chủ yếu lưu truyền trong dân gian.

Được kể truyền miệng nhiều nhất là câu truyện về một cậu học trò trẻ tuổi sống thời nhà Tần ( năm 221 – 207 trước Công Nguyên ), do không có đủ tiền để trả cho bát mì của mình nên đã nói rằng cậu sẽ nghĩ ra một từ đặc biệt quan trọng cho món mì này trừ nợ .

Ngày nay, có vô số những bài thơ và đồng dao mà mọi người có thể đọc thuộc lòng để giúp nhớ đúng vô số nét viết phức tạp của chữ “biang“.

” Các bài thơ và đồng dao chính là thủ pháp để nhớ và viết được ký tự này, ” Jason Wang, mái ấm gia đình đến từ Tây An và là chủ sở hữu chuỗi nhà hàng quán ăn Xi’an Famous Foods ( Đồ ăn Trứ danh của Tây An ) ở New York City, lý giải. ” Thế nhưng ý tứ của những bài đồng dao đôi lúc hơi kỳ quặc khó hiểu. Chúng đa phần được phát minh sáng tạo ra để vui là chính. Tôi nghĩ rằng người dân ở tỉnh Thiểm Tây rất có khiếu vui nhộn. “Nguồn hình ảnh, AlamyChụp lại hình ảnh ,” Biang ” là ký tự phức tạp nhất trong mạng lưới hệ thống Hán tự Trung Quốc tân tiến, và gói gọn trong nó là bề dày lịch sử vẻ vang văn hoá của thành phố Tây AnSự huyền bí và khó nhớ của ký tự này cùng với hình dáng dài quá tầm của dải mì – độc lạ trọn vẹn so với những loại mì mỏng mảnh hơn ở Trung Quốc – đã làm cho mì biang biang trở thành cái tên luôn xuất hiện trong list ” Thiểm Tây Bát Quái “, Wang nói .Đây là những tập quán, phong tục của người dân ở Thiểm Tây vốn đã có từ truyền kiếp nhưng có lẽ rằng lại là điều kỳ quái trong mắt người nơi khác .Chẳng hạn 1 số ít thứ lạ lùng của vùng này như tục dựng nhà nửa mái, thói quen ngồi xổm trên ghế gỗ mọi lúc mọi nơi, và ẩm thực tinh hoa truyền thống lịch sử lại là dải mì vừa to bản vừa dài như cái dây thắt lưng mới đúng kiểu .

“Nói ra thì cứ như tự giễu bản sắc của mình vậy, nhưng theo cách tích cực. Và đó là một phần văn hoá của người Thiểm Tây chúng tôi,” Wang nói.

Vào năm 2005, cha của anh Wang, ông David Shi, mở màn thực hành thực tế nấu món ăn độc lạ đứng đầu ” đại quái ” này tại một shop trà sữa trân châu nho nhỏ trong New York City .Món ăn này chứ không phải là thức uống, mới là thứ lôi cuốn nhiều thực khách và mối quen hơn. Sau nhiều năm, hai cha con Wang và Shi đã tăng trưởng quán ăn nhỏ của mình thành một đế chế chuỗi tám nhà hàng quán ăn ẩm thực trên khắp New York City, chuyên Giao hàng những món đặc sản nổi tiếng từ quê nhà Tây An của họ .” Chúng tôi vô cùng tự hào về truyền thống lịch sử và di sản của mình, ” Wang nói. Trong những năm qua, chuỗi nhà hàng quán ăn của họ không chỉ lôi cuốn những người nhập cư từ Tây Bắc Trung Quốc, mà còn những thực khách đến từ nhiều vương quốc khác nhau. ” Món đặc sản nổi tiếng này không phải chỉ dành cho những người con xa xứ nhớ quê, mà còn cho cả những người muốn biết và chiêm ngưỡng và thưởng thức nó ” .

Ngày nay, những nhà hàng như Xi’an Famous Foods chuyên phục vụ những đặc sản của vùng Tây An như mì lạnh lương bì (liangpi), bánh mì kẹp thịt cừu cay – và dĩ nhiên – món mì biang biang trứ danh, mang thực khách quốc tế đến gần hơn với tinh hoa ẩm thực Trung Quốc.

Trong khi nhiều nhà hàng Trung Quốc ở nước ngoài thường phục vụ các món Quảng Đông quen thuộc như dim sum hoặc các món ăn kiểu Thượng Hải như thịt kho nhục và tiểu lung bao (xiaolongbao – bánh bao nhân nước súp), Thiểm Tây là một trong những khu vực mà văn hoá ẩm thực chưa được biết đến nhiều trên toàn cầu.

Trên thực tiễn, so với những thực khách chưa từng đặt chân đến Trung Quốc, hoàn toàn có thể Xi’an Famous Foods là nơi tiên phong mà họ được chiêm ngưỡng và thưởng thức mùi vị của Thiểm Tây .Tỉnh này luôn nổi tiếng về mùi vị thơm nồng và đậm đà, một phần bị tác động ảnh hưởng bởi vị chua, cay từ những đặc sản nổi tiếng của tỉnh Tứ Xuyên ở phía Tây Nam và ẩm thực mặn mòi của tỉnh Sơn Tây láng giềng ở phía Đông Bắc – cũng như sự nhiều mẫu mã trong những món mì, thịt cừu non, và thịt cừu .Wang tin rằng với tín hiệu du lịch tăng trưởng ( trước khi đại dịch bùng phát ) và sự lan rộng ra của hội đồng người Hoa ở quốc tế đã thôi thúc mối chăm sóc của quốc tế so với văn hoá ẩm thực vùng miền của Trung Quốc .Du khách thú vị thử 1 số ít món ăn khi tới Trung Quốc và muốn được liên tục thưởng thức ở nơi mình đang sinh sống ; còn những du học sinh và người nhập cư Trung Quốc xa xứ muốn tìm kiếm mùi vị quê nhà. Kết quả là văn hoá ẩm thực phong phú của Trung Quốc được biết đến thoáng rộng hơn .” Ẩm thực Tứ Xuyên cũng trở nên nổi tiếng hơn, ” cô Sarah Leung, sống ở Thành Phố New York và đã Viral nhiều công thức nấu ăn những đặc sản nổi tiếng vùng miền Trung Quốc trên blog ẩm thực The Woks of Life của mái ấm gia đình cô, cho hay .Trong những năm gần đây, những chuỗi nhà hàng quán ăn như Malubianbian và Haidilao cũng mang những nồi lẩu cay bỏng miệng của mùi vị Tứ Xuyên đến khắp mọi nơi trên quốc tế .Shimiaodao, một tên tuổi lớn khác, cũng mang món bún ” qua cầu ” của tỉnh Vân Nam đến khắp nước Mỹ để trình làng tinh tuý ẩm thực Trung Quốc cho những thực khách quốc tế. ” Tôi rất niềm hạnh phúc khi thấy sự tăng trưởng can đảm và mạnh mẽ của ẩm thực quê nhà, khi thấy một lượng lớn thực khách biết đến những món ngon này, ” cô Leung san sẻ .

Giờ đây, mì biang biang có lẽ đã trở thành món đặc sản nhất định không thể bỏ qua với những thực khách quốc tế muốn trải nghiệm tinh hoa ẩm thực của vùng Tây Bắc Trung Quốc.

Một đầu bếp khác cũng chuyên nấu thức ăn Thiểm Tây là Chao Zhang, chủ sở hữu nhà hàng quán ăn Xi’an Impression và Xi’an Biang Biang Noodles ở London .Nguồn hình ảnh, Getty ImagesChụp lại hình ảnh ,Mì biang biang mang thực khách quốc tế đến gần hơn với tinh hoa ẩm thực của tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc” Ngày nay mọi người được biết nhiều về quốc tế hơn là rất lâu rồi, ” anh nói với tôi. Sau khi sang London học, Zhang bắt tay vào mở một nhà hàng quán ăn ngay giữa Hà Nội Thủ Đô Anh Quốc. ” Bởi vì tôi cảm thấy nhớ nhà da diết và nhớ đồ ăn quê nhà vô cùng tận tận, ” anh nhớ lại .

Trong những thế kỷ trước, mì biang biang của Thiểm Tây chỉ là một món ăn địa phương ít người biết đến, chủ yếu được ăn bởi những người lao động bận rộn và không có thời gian để tự tay nhồi bột kéo mì.

So với những loại mì khác của vùng Tây Bắc Trung Quốc, mì biang biang chỉ được biết đến chủ yếu ở Tây An. Song với người dân địa phương thì nó là một bản sắc văn hoá tuyệt vời, thế nên họ rất trân trọng văn hoá lịch sử và luôn thuộc lòng cách viết ký tự “biang”.

“Là một người Tây An, khi còn nhỏ, bạn có thể nói chuyện về mì biang biang cả ngày mà không biết chán, và sẽ luôn được nghe bà nội bà ngoại kể vô vàn những giai thoại về nó nữa,” Ruixi Hu, người sáng lập công ty du lịch Lost Plate chuyên tổ chức các chuyến du ngoạn ẩm thực vòng quanh Tây An, nói. “Thậm chí ngay từ lớp vỡ lòng, bạn đã có thể viết thuần thục ký tự ‘biang’.”

Trong những năm gần đây, mì biang biang và văn hoá dân gian gắn liền với nó đã được biết đến rộng rãi hơn trên khắp Trung Quốc, một phần cũng là vì những người dùng mạng xã hội tò mò về cách viết ký tự “biang”.

” Mạng trực tuyến góp thêm phần rất lớn trong việc đưa công chúng đến gần hơn với những nét văn hoá mê hoặc và ẩm thực rực rỡ, ” Hu nói .Ngày nay, món ăn này đã vươn xa để từ một khởi đầu nhã nhặn đến được với trái tim và khẩu vị của thực khách trên toàn quốc tế – một bước tiến ngoạn mục vừa giật mình vừa mê hoặc so với nhiều người .” Đặc sản quê nhà được biết đến ở Anh – thực ra, đó là tham vọng của tôi, ” Zhang san sẻ .

Quyết tâm làm ra món ăn theo đúng công thức từ thuở ấu thơ, Zhang giải thích rằng không bao giờ có thể làm sẵn được món mì biang biang (phải là sợi mì tươi mỗi ngày), và công nghiệp hóa không phải là một lựa chọn. “Đây là loại mì duy nhất ở Thiểm Tây đến nay vẫn được làm thủ công,” anh nói.

Wang, chủ chuỗi nhà hàng Xi’an Famous Foods ở New York City, tán đồng và giải thích cặn kẽ thêm rằng “sợi mì biang biang phải là sợi mì tươi, được làm mới mỗi ngày”.

” Công nghệ tăng trưởng robot chưa đủ phức tạp để hoàn toàn có thể thay con người triển khai được kỹ năng và kiến thức thủ công bằng tay điêu luyện này. “

Nhìn chung, kỹ thuật nhồi bột kéo mì thủ công là một nghệ thuật đòi hỏi kỹ năng thực hành thuần thục – một điều mà những đầu bếp các quán mì ở Tây An làm rất điêu luyện.

Họ là những chuyên viên kéo mì xoay tít trên không trung, liên tục đập mì để gợi nhớ cái tên ” biang biang ” cho khách qua đường .Với kỹ thuật gia truyền, thanh âm ” biang biang ” lặp đi lặp lại thuận tiện xuyên qua không khí huyên náo trên khắp những thành phố đi bộ đông đúc ở Tây An .Đây là âm thanh quen thuộc nhất trong nhịp sống ở đô thị này, đứng thứ hai ngay sau nó là mùi thơm nồng của ớt sa tế ớt, mời gọi những cái bụng đói meo từ khắp chốn dừng lại chiêm ngưỡng và thưởng thức .

Source: https://ladyfirst.vn
Category: ẨM THỰC